Kira Artış Oranları Hangi Verilere Göre Belirlenir?

Kira artış oranları, esas olarak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerine göre belirlenir. Bu belirleme, yasal düzenlemelerle sınırlandırılmıştır.

📊 Temel Belirleyici Veri: TÜFE On İki Aylık Ortalaması
Kira artış oranında yasal üst sınır, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 344. Maddesi çerçevesinde belirlenir ve genellikle aşağıdaki veriyi esas alır:

TÜFE'nin On İki Aylık Ortalaması: Kira sözleşmesinin yenileneceği ayda bir önceki aya ait (TÜİK tarafından açıklanan) Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) on iki aylık ortalaması esas alınır.

Üst Sınır: Hem konut hem de işyeri kiralarında, kira sözleşmesinde belirlenen artış oranı ne olursa olsun, bu oran (TÜFE 12 aylık ortalamasını) aşamaz. Aşan kısım hukuken geçersiz sayılır.

Sözleşmede Oran Yoksa: Kira sözleşmesinde herhangi bir artış oranı belirtilmemişse, artış doğrudan o aya ait TÜFE 12 aylık ortalama oranında yapılır.

🏠 Konut Kiraları için Geçmiş Özel Düzenleme (1 Temmuz 2024 İtibarıyla Sona Erdi)
Geçmişte, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde kiracıları korumak amacıyla konut kiralarında geçici bir yasal düzenleme uygulanmıştı:

%25 Sınırlaması: 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yenilenen konut kira sözleşmelerinde, kira artış oranı, yüzde 25'i geçemezdi.

Mevcut Durum: 1 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla bu sınırlama sona ermiştir. Artık konut kiralarında da yasal üst sınır, yukarıda belirtilen TÜFE'nin on iki aylık ortalamasıdır.

📜 Kira Artışını Etkileyen Diğer Faktörler
Yasal üst sınır TÜFE'ye göre belirlenmekle birlikte, kira artış oranını etkileyen başka faktörler de bulunmaktadır:

Kira Sözleşmesi Hükümleri: Tarafların kira sözleşmesinde karşılıklı olarak anlaştığı bir artış oranı varsa, bu oran yasal üst sınırı (TÜFE 12 aylık ortalamasını) geçmemek kaydıyla uygulanır. Genellikle, ev sahipleri sözleşmeye TÜFE veya ÜFE'nin (Üretici Fiyat Endeksi) belirli bir kombinasyonunu dahil etmeyi tercih edebilir.

Piyasa Koşulları: Özellikle 5 yılını doldurmuş kira sözleşmelerinde, ev sahibi Kira Tespit Davası açarak, bölgedeki emsal kira bedellerine göre bir artış talep edebilir. Bu durumda hâkim, TÜFE oranı ile bağlı kalmaksızın, kiralananın durumunu ve emsal kira bedellerini dikkate alarak yeni kira bedelini belirler.